اولتراسوند پروستات چیست و چگونه انجام می‌شود؟

در اولتراسوند پروستات از امواج صوتی جهت تولید تصاویری از غده پروستات استفاده می شود تا بتوان به کمک بررسی این تصاویر، علائمی همچون سختی در ادرار کردن را در فرد تشخیص داد.

همچنین از اولتراسوند پروستات برای بررسی یک گره خاصی که در حین آزمایش مقعدی تشخیص داده شده است استفاده می شود. از جمله دیگر کاربرد های التراسوند پروستات می توان به تشخیص موارد غیر عادی و این که آیا غده بزرگ شده است یا خیر اشاره کرد. اولتراسوند یک پروسه امن، غیر تهاجمی و مطمئن است و از تشعشعات رادیویی یونیزه و قوی استفاده نمی کند.

تصویربرداری اولتراسوند غده پروستات چیست؟

اولتراسوند یا همان التراسوند امن بوده و دردی به همراه ندارد. این آزمایش تصاویری از داخل بدن فرد را به کمک امواج صوتی تولید می کند. آزمایش التراسوند نام های دیگری همچون اولتراسوند یا اسکن التراسوند نیز دارد.

اولتراسوند پروستات که به آن التراسوند ترنسرکتال نیز می گویند، تصاویری از غده پروستات مرد و بافت های کناری آن را در اختیار پزشک قرار می دهد. این آزمایش معمولا به قرار گرفتن دستگاه مخصوص اولتراسوند در داخل مقعد فرد نیاز دارد.

اولتراسوند چگونه انجام می شود؟

در این آزمایش از یک دستگاه کوچک به نام ترانسفورماتور بهره گرفته می شود و پس از قرار گرفتن ژل بر روی پوست این ابزار کار خود را آغاز خواهد کرد. امواج صوتی با فرکانس بالا از این دستگاه به ژل منتقل شده و سپس به داخل بدن انتقال پیدا می کنند. سپس ترانسفورماتور اولتراسوند می تواند امواج صوتی برگشتی را جذب کند.

یک رایانه از این امواج صوتی جهت ایجاد تصاویر استفاده می کند. در آزمایش های اولتراسوند خبری از تشعشعاتی که در آزمایش های ایکس ری حضور دارند نیست. چرا که تصاویر به شکل زنده ضبط می شوند و توانایی نشان دادن ساختار و حرکات ارگان های درونی بدن فرد را دارند. همچنین به کمک تصاویر اولتراسوند می توان جریان خون در رگ های بدن را نیز رصد کرد.

این دستگاه توانایی ارسال و دریافت امواج صوتی از طریق دیواره های مقعد به سمت غده پروستات که در بالای آن قرار گرفته است را دارد.

کاربردهای رایج اولتراسوند

اولتراسوند ترنسرکتال مقعدی غده پروستات انجام می شود تا به کمک آن:

• بیماری های پروستات که ممکن است فرد داته باشد، شناسایی شوند.
•  بزرگ بودن پروستات یا نبودن آن مشخص شود که به این مشکل بزرگی خوش خیم پروستات ( بی پی اچ ) نیز می گویند. در صورت وجود این مشکل می توان اقدامات جهت درمان بزرگی پروستات را برنامه ریزی کرد.
• هرگونه رشد غیر نرمال در داخل غده پروستات را تشخیص داد
• دلیل ناباروری آقایان تشخیص داده شود

چه موقع باید آزمایش اولتراسوند داد

اولتراسوند ترنسرکتال ( درون مقعدی ) غده پروستات آقایان معمولا بعد از مشاهده علائم زیر لازم می‌شود:

• یک گره خاص که در حین آزمایش فیزیکی توسط پزشک حس شده است و یا آزمایش غربالگری سرطان پروستات
• نتیجه آزمایش خون بالا
• سختی در ادرار کردن

از آن جایی که التراسوند می تواند تصاویر زنده ای تولید کند ، امکان استفاده آن به شکل مکمل در کنار پروسه هایی نظیر بیوپسی وجود دارد؛ در بیوپسی از یک سوزن جهت جمع آوری سلول های نمونه ( بافت ) در نواحی غیر نرمال در غده پروستات استفاده می شود تا سپس این نمونه در آزمایشگاه مورد آزمایش قرار داده شود.

چگونه برای اولتراسوند آماده شوم؟

رعایت نکات زیر برای انجام این آزمایش لازم است:

پوشش متناسب

لباس های راحت و گشاد بر تن کنید. ممکن است نیاز باشد تمامی لباس ها و یا جواهرات در این ناحیه را قبل از شروع آزمایش خارج کنید.

ممکن است از شما خواسته شود در حین این پروسه درمانی یک روپوش خاص بپوشید.

داروها

ممکن است به شما گفته شود از مصرف دارو های رقیق کننده خون نظیر آسپیرین به مدت هفت تا ده روز قبل از پروسه بیوپسی اجتناب کنید. همچنین این احتمال وجود دارد دو الی چهار ساعت قبل پروسه از انما استفاده شود که در طی آن ناحیه مورد نظر به کمک مایعات پاکسازی می شود.

آیا اولتراسوند پروستات درد دارد؟

آزمایش های التراسوند یا همان اولتراسوند که در طی آن ها دستگاه مورد نظر وارد بخشی باز از بدن افراد می شود ممکن است تا حدی درد یا حس ناآرامی در فرد ایجاد کنند.

اگر به بیوپسی احتیاجی نباشد ، این پروسه مشابه با آزمایش فیزیکی مقعد توسط پزشک است و حتی ممکن است حس ناآرامی یا درد کمتری نسبت به آن داشته باشد.

اگر بیوپسی یا همان نمونه گیری انجام شود ، درد بیشتری را به خاطر وارد شدن سوزن به بدن تجربه خواهید کرد. البته میزان این درد محدود است چرا که دیوار مقعد در بخش پروستات نسبت به درد تا حد زیادی بی حس است.  انجام بیوپسی منجر به افزایش مدت زمان پروسه درمانی می شود.

در موارد نادر ممکن است در ادرار یا اسپرم آقایان تا چند روز پس از پروسه آزمایش کمی خون دیده شود. پس از انجام پروسه التراسوند ، بلافاصله می توانید به فعالیت های عادی و روزمره خود برگردید.

مزایای اولتراسوند پروستات

مزایای این آزمایش عبارتند از:

۱. در دسترس بودن

آزمایش اولتراسوند به شکل مناسبی در دسترس است ، به سادگی انجام می شود و نسبت به دیگر پروسه های آزمایش تصویری ارزان تر است.

۲. آزمایشی ایمن

تصاویر التراسوند از اشعه یونیزه شده که ممکن است برای بدن ضرر داشته باشد، استفاده نمی کند.

آزمایش اولتراسوند سلامتی افراد را به خطر نمی اندازد و ممکن است تا حد نیاز تکرار شود.

۳. تصاویر واضح از بافت پروستات

اسکن التراسوند به نسبت آزمایش ایکس ری می تواند تصاویر واضح تری از بافت های نرم در اختیار پزشک قرار دهد.

۴. نتایج لحظه‌ای

اولتراسوند تصاویری به شکل زنده در اختیار ما قرار می دهد و در نتیجه یک ابزار مناسب در جهت کمک به انجام پروسه هایی نظیر نمونه برداری ( بیوپسی) است.

محدودیتهای تصویر برداری از پروستات با التراسوند

برخی از محدودیت‌های این آزمایش عبارتند از:

۱. برای تمامی مردان قابل استفاده نیست

آقایانی که بخش انتهایی روده خود ( مقعد ) را به خاطر پروسه های جراحی قبلی از دست داده اند گزینه خوبی برای این نوع آزمایش تصویربرداری از غده پروستات نیستند چرا که این نوع از اولتراسوند معمولا به قرار دادن دستگاه در داخل مقعد نیاز دارد.

با این حال ، ممکن است رادیولوژیست بخواهد با قرار دادن دستگاه مخصوص اولتراسوند بر روی پوست ( ناحیه بین سوراخ مقعد تا بیضه ها ) سعی در گرفتن تصاویر کاربردی از غده پروستات فرد داشته باشد.

۲. عدم نمایش جزئیات

گاهی اوقات غده پروستات را می توان به کمک التراسوند در این حالت بررسی کرد. اما تصاویر معمولا جزئیات ریز و دقیق تصاویر دستگاه درون مقعدی را ندارند.

آزمایش ام آر آی از ناحیه لگن نیز ممکن است به عنوان آزمایش جایگزین مورد استفاده قرار گرفته شود. این آزمایش ممکن است با کمک کویل گیرنده خروجی انجام شود.