علت سوزش ادرار چیست؟

مشکلی که روی مثانه یا بخش‌های مجاور آن تاثیر بگذارد می‌تواند از علل سوزش ادرار باشد. ممکن است پزشکان ادرار دردناک را نشانه‌ی دیسوریا (درد، سوزش و ناراحتی هنگام ادرار) بدانند.

دلایل بالقوه‌ی زیادی برای این نشانه‌ها وجود دارد و بسیاری از آن‌ها هم قابل درمان هستند.

افراد دچار دیسوریا باید پزشکان را از هر نشانه‌ی دیگری که دارند آگاه کنند. اگر این نشانه‌ها به سوزش ادرار مربوط باشد، به پزشکان کمک می‌کند تشخیص صحیحی بدهند و درمان مناسب را پیدا کنند.

دلایل دیسوریا

مشکلات بسیاری می‌تواند باعث ادرار دردناک شود و بسیاری از آن‌ها هم به میزان زیادی قابل درمان هستند.

در ادامه، به ۱۰ دلیل احتمالی ادرار درناک، همراه با دیگر نشانه‌های همراه آن می‌پردازیم.

۱. عفونت دستگاه ادراری

عفونت دستگاه ادراری (UTI) وقتی اتفاق می‌افتد که در بخشی از دستگاه ادراری، که از کلیه شروع می‌شود و تا مثانه و مجرای ادرار ادامه دارد، باکتری‌های زیادی تجمع پیدا کنند. مجرای ادرار بخشی از دستگاه ادراری است که ادرار را از بدن خارج می‌کند.

نشانه‌های دیگر عفونت دستگاه ادراری

فردی که دچار عفونت دستگاه ادراری است ممکن است این نشانه‌ها را هم داشته باشد:

• تکرر ادرار (نیاز مکرر به دفع ادرار)
• ادرار کدر یا وجود رد خون در ادرار
• تب
• ادرار بدبو
• درد در پشت و پهلوها

۲. عفونت‌های مقاربتی

عفونت‌های مقاربتی یا عفونت‌های منتقل‌شونده از راه رابطه‌ی جنسی (STIs) مانند کلامیدیا، گونوره‌آ و هرپس هم می‌توانند باعث ایجاد درد هنگام ادرار شوند.

نشانه‌های دیگر عفونت مقاربتی

نشانه‌ها بر اساس نوع عفونت‌های مقاربتی ممکن است متفاوت باشند. مثلاً، هرپس عموماً باعث ایجاد ضایعه‌های تاول‌مانند روی دستگاه تناسلی می‌شود.

۳. عفونت‌های پروستات

عفونت باکتریایی کوتاه‌مدت می‌تواند باعث ایجاد التهاب پروستات یا پروستاتیت شود. التهاب مزمن ناشی از بیماری دیگری مثل عفونت‌های مقاربتی هم می‌تواند پروستاتیت ایجاد کند.

نشانه‌های دیگر

عفونت پروستات ممکن است باعث این موارد هم شود:

• مشکل در دفع ادرار
• درد در مثانه، بیضه‌ها و پنیس
• انزال دردناک و مشکل
• نیاز به دفع مکرر ادرار، به خصوص شب‌ه

۴. سنگ کلیه

سنگ کلیه می‌تواند علت سوزش ادرار باشد. سنگ‌ کلیه یعنی تجمع مواد معدنی مانند کلسیم یا اوریک اسید که سنگ‌های سختی در کلیه‌ها یا اطراف آن‌ها ایجاد می‌کنند.

گاهی اوقات سنگ‌های کلیه جایی نزدیک به محل ورود ادرار به مثانه قرار می‌گیرند و باعث ایجاد ادرار دردناک می‌شوند.

نشانه‌های دیگر

علاوه بر دیسوریا، سنگ‌های کلیه هم می‌توانند نشانه‌های زیر را ایجاد کنند:

• درد پشت و پهلوها
• ادرار صورتی یا قهوه‌ای‌مانند
• ادرار کدر
• تهوع
• استفراغ
• دردی که با شدت ادرار تغییر می‌کند
• تب
• لرز
• چندین مرتبه ادرار کم

۵. کیست تخمدان

کیست تخمدان هم مثل سنگ کلیه، خارج از مثانه هستند اما می‌توانند باعث سوزش ادرار شوند. این کیست‌ها ممکن است روی یک یا هر دو تخمدان که در دو طرف مثانه قرار دارند، ایجاد شوند.

نشانه‌های دیگر

افراد دچار کیست تخمدان این نشانه‌ها را دارند:

• خونریزی واژینال غیرطبیعی
• درد لگن
• تشخیص مشکل این موضوع که بعد از ادرار، مثانه خالی است
• پریودهای دردناک
• حساس شدن سینه‌ها
• درد در قسمت تحتانی کمر

۶. اینترستیشیال سیستیتیس

اینترستیشیال سیستیتیس که سندرم مثانه‌ی دردناک هم نامیده می‌شود، بیماری‌ای است که باعث ایجاد تحریکات مزمن مثانه می‌شود و می‌تواند علت سوزش ادرار باشد. این مشکل بدون هیچ عفونت زمینه‌ای دیگری حدود ۶ هفته یا بیش‌تر طول می‌کشد.

نشانه‌های دیگر

• احساس فشار در ناحیه‌ی مثانه
• درد در هنگام مقاربت
• درد در ناحیه‌ی تناسلی یا واژن
• درد در کیسه‌ی بیضه
• تکرر ادرار، اما ادرار خیلی کم

۷. حساسیت به مواد شیمیایی

گاهی اوقات مواد شیمیایی خارج از بدن مانند اسانس‌ها می‌توانند بافت‌های بدن را تحریک کنند. وقتی فردی ادرار می‌کند، ممکن است این تحریک قابل توجه‌تر شود و درد به وجود بیاید.

چیزهایی که می‌توانند باعث ایجاد حساسیت‌های شیمیایی شوند، عبارتند از:

• دوش‌ها
• صابون‌ها
• دستمال توالت‌های معطر
• مواد لغزنده‌ساز واژینال
• فوم‌های ضدبارداری

نشانه‌های دیگر

افرادی که به فرآورده‌های شیمیایی واکنش نشان می‌دهند، ممکن است دچار این نشانه‌ها شوند:

• تورم
• قرمزی
• خارش
• تحریک پوست ناحیه‌ی تناسلی یا اطراف آن

۸. تحریک یا عفونت واژینال

این نوع عفونت که به نام‌های واژینیت یا واژینوزیس هم خوانده می‌شود، نوعی عفونت واژینال است که در نتیجه‌ی رشد بیش از حد باکتری یا قارچ ایجاد می‌شود.

نوعی عفونت منتقل‌شونده از راه جنسی به نام تریکومونیازیس هم می‌تواند باعث عفونت واژینال شود.

نشانه‌های دیگر

• ترشحات بدبو یا غیرمعمول واژینال
• تحریک واژن
• درد هنگام رابطه‌ی جنسی
• خونریزی واژینال، که معمولاً خفیف اس

۹. داروها

برخی داروهایی که پزشک برای درمان سرطان مثانه تجویز می‌کند، می‌تواند باعث تحریک و التهاب بافت‌های مثانه شود. این مشکل اغلب باعث ادرار درناک می‌گردد.

اگر فردی با شروع مصرف یک داروی جدید، دچار درد هنگام ادرار شود باید از پزشک بپرسد تا بفهمد این درد از عوارض جانبی دارو است یا نه. افراد نباید بدون اجازه‌ی دکتر مصرف دارو را متوقف کنند.

نشانه‌های دیگر

نشانه‌های دیگر بسته به نوع دارو ممکن است متفاوت باشد.

۱۰. سرطان مثانه

سرطان مثانه وقتی ایجاد می‌شود که سلول‌های سرطانی در مثانه شروع به رشد کنند. ادرار دردناک معمولاً از نشانه‌های اولیه‌ی این بیماری نیست. در عوض، ممکن است فرد متوجه خون در ادرار شود.

نشانه‌های دیگر

نشانه‌های احتمالی دیگر سرطان مثانه عبارتند از:

• تکرر ادرار
• مشکل در ادرار یا دفع مقدار خیلی کم ادرار با جریان ضعیف
• درد پایین کمر
• کاهش اشتها
• کاهش وزن
• خستگی
• تورم پاها
• درد استخوان

تفاوت در زنان و مردان

هم زنان و هم مردان ممکن است دچار سوزش ادرار شوند و دلایل آن هم می‌تواند به آناتومی بدن زن و مرد وابسته باشد.

برای مثال، مجرای ادرار در زنان کوتاه‌تر از مردان است و به همین دلیل، باکتری‌ها راحت‌تر می‌توانند وارد مثانه شوند و عفونت دستگاه ادراری ایجاد شود.

فرد می‌تواند در مورد ریسک‌های ادرار دردناک بسته به جنسیت و سوابق پزشکی با پزشک خود صحبت کند.

چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟

هر کس ممکن است هر از گاهی ادرار دردناک را تجربه کند. اگر درد پایدار است، و نشانه‌های زیر هم وجود دارد، فرد باید به پزشک مراجعه کند:

• وجود خون در ادرار، که معمولاً به رنگ‌های صورتی، قهوه‌ای یا قرمز دیده می‌شود.
• درد پشت یا پهلوها
• دردی که بیش از ۲۴ ساعت طول بکشد
• ترشحات غیرمعمول از پنیس یا واژن
• تب

اگر فرد بزرگسالی تب بالای 103 درجه‌ی فارنهایت دارد، باید فوراً به پزشک مراجعه کند.

افراد نباید نشانه‌ی درد هنگام ادرار را فراموش کنند و باید پزشک را در جریان بگذارند تا بتواند درمانی ارائه دهد که درد را کم می‌کند.

درمان سوزش ارار

گزینه‌های درمانی  به علت زمینه‌ای سوزش ادرار بستگی دارد. نمونه‌هایی از این درمان‌ها عبارتند از:

انتی بیوتیک برای سوزش ادرار

عفونت‌های شدید دستگاه ادراری که کلیه‌ها را درگیر می‌کند نیاز به آنتی‌بیوتیک وریدی دارد. آنتی بیوتیک هایی که معمولاً برای درمان عفونت های باکتریایی دستگاه ادراری و مثانه تجویز می شوند شامل لوواکین (لووفلوکساسین) ، سیپرو ، پروکوئین (سیپروفلوکساسین) ، کفلکس (سفالکسین) ، زوتریم ، باکتریم (trimethoprim / sulfamethoxazole)  و ماکروبید هستند.

درمان پروستاتیت با آنتی‌بیوتیک

اگر فردی دچار پروستاتیت باکتریایی مزمن شود احتمالاً حدود ۱۲ هفته باید از آنتی‌بیوتیک استفاده کند. درمان‌های دیگر پروستاتیت عبارتند از داروهای ضدالتهابی بدون نسخه، ماساژ پروستات، حمام گرم، و داروهای موسوم به آلفا-بلاکر که عضلات اطراف پروستات را در حالت ریلکس قرار می‌دهند.

پرهیز از استفاده از صابون‌های تحریک‌کننده یا دیگر مواد و محصولات شیمیایی نزدیک نواحی تناسلی که ممکن است تحریک ایجاد کند. اگر دلیل مشکلات، تحریک به وسیله‌ی محصولات شیمیایی باشد، درمان خیلی سریع انجام می‌شود.

درمان از خانه

درمان از خانه معمولاً شامل مصرف داروهای ضدالتهاب بدون نسخه مانند ایبوپروفن است.

مصرف مایعات زیاد

احتمالاً پزشک فرد را تشویق می‌کند تا مقادیر بیش‌تری مایعات بنوشد، چرا که با رقیق شدن ادرار، دفع ادرار هم راحت‌تر و بدون درد می‌شود. استراحت و مصرف داروها طبق دستور، معمولاً می‌تواند اکثر نشانه‌ها را از بین ببرد.

خلاصه

علت سوزش ادرار بسیار مختلف است، که برخی از آن‌ها به عفونت‌های باکتریایی برمی‌گردد.

اگر فردی حس می‌کند دچار بیماری شده، پیش از این که بیماری بدتر شود و نشانه‌های دیگری هم ایجاد شود، باید به پزشک مراجعه کند.