علائم پروستات خوش خیم که هشدار دهنده هستند!

اکثر مردان با افزایش سن، بزرگ شدن غده پروستات را تجربه می کنند که هیپرپلازی یا بزرگی خوش خیم پروستات (BPH) نام دارد اما این بزرگی به معنی وجود سرطان نیست.

سرطان خوش خیم پروستات

غده پروستات زیر مثانه قرار می گیرد. هنگامی که سایز این غده افزایش می یابد، جریان ادرار از طریق پیشابراه، لوله ای که ادرار را از مثانه حمل می کند، مسدود می شود. این امر می تواند مشکلاتی را هنگام ادرار کردن ایجاد کند.

عوارض بزرگی خوش خیم پروستات می توانند جدی باشند، اما این بزرگی سرطان پروستات نیست. در بزرگی خوش خیم پروستات قسمت داخلی پروستات رشد کرده و به سمت پیشابراه فشار اعمال می کند. در حالیکه در سرطان پروستات قسمت بیرونی پروستات شروع به رشد کرده و به سمت خارج می رود.

ممکن است در زمان ابتلا به سرطان پروستات خوش خیم با علائم زیر رو به رو شوید:

☑ فوریت در ادرار

بسیاری از مردان مبتلا به بزرگی خوش خیم پروستات دچار تکرر ادرار به خصوص در شب می شوند. این وضعیت ناکچوری یا تکرر ادرار شبانه نام دارد. موسسه ملی سلامت تکرر ادرار را نیاز به ادرار کردن ٨ بار یا بیشتر در طول روز تعریف می کند. گاهی اوقات این نیاز منجر به فوریت در ادرار کردن نیز می شود. غده ی پروستات بزرگ شده باعث افزایش فشار وارد بر پیشابراه و مثانه و در نتیجه عدم توانایی در نگه داشتن ادرار می شود.

☑ دشواری هنگام ادرار

BPH یا بزرگی خوش خیم پروستات می تواند عمل ادرار کردن را دشوار کند. افزایش فشار داخل پیشابراه، جریان ادرار از مثانه را متوقف می کند. این امر می تواند عمل ادرار کردن را در هنگام شروع دشوار و جریان ادرار را به ویژه در پایان ادرار ضعیف یا متوقف کند و در نتیجه ادرار به صورت قطره قطره می شود.

☑ درد هنگام ادرار کردن یا نعوظ

فشار ناشی از BPH که بر سیستم تولید مثل و مجاری ادرار اعمال می شود ، باعث ایجاد درد هنگام ادرار کردن و نعوظ می شود. برخی از مردان حس می کنند که نیاز به فشار بیشتری نیز دارند که همین امر می تواند عاملی برای ایجاد درد باشد. این درد می تواند ناشی از عفونت ها باشد که خود ، یکی از عوارض شایع بزرگی خوش خیم پروستات است.

☑ ادرار خونی و یا تغییر رنگ یا بوی آن

احتباس ادرار منجر به تیره شدن رنگ ادرار و یا تغییر بوی آن می شود. بد بو شدن ادرار یکی از نشانه های عفونت های مجاری ادراری (UTI) است. ادرار خونی یا هماچوری می تواند بعلت اتساع ورید های اطراف غده ی پروستات بزرگ پدید آید.

☑ احتباس ادراری

چنانچه هیچ ادراری را نمی توانید دفع کنید نیاز به درمان فوری دارید. پزشک شما در این شرایط یک لوله ای را تحت عنوان کاتتر در مثانه ی شما قرار داده تا ادرار خارج شود. بسته به شدت BPH پزشک مربوطه شما را برای جراحی ارجاع خواهد داد.

☑ عفونت های مجاری ادراری

کامل خالی نشدن مثانه ، زمینه رشد باکتری ها در آن را فراهم می کند و این مسئله منجر به عفونت های مجاری ادراری خواهد شد. این عفونت ها رنگ ادرار را تیره و بوی آن را بد می کند. چنانچه شما دچار عفونت های مکرر می شوید ممکن است پزشک انجام جراحی را توصیه کند.

☑ سنگ های مثانه

همانند عفونت های مجاری ادراری، سنگ های مثانه نیز در نتیجه ی خارج نشدن کامل ادرار از مثانه می باشد. سنگ ها از مواد معدنی ادرار بیش از حد تجمع یافته در مثانه تشکیل می شوند.

این سنگ ها باعث موارد زیر می شوند:

• عفونت های شدید
• ادرار خونی
• ناراحتی مثانه
• انسداد جریان ادرار

☑ آسیب به مثانه و کلیه

وقتی که مثانه خالی نمی شود ، کشیده و ضعیف می شود. این امر منجر به کاهش قدرت انقباضی دیواره عضلانی مثانه و عدم توانایی آن در خروج ادرار به صورت کامل خواهد شد. احتباس ادراری ناشی از BPH علاوه بر فشار بر مثانه به کلیه ها نیز آسیب می رسانند. علاوه بر این، عفونت های مثانه می توانند به کلیه ها منتشر شده و به آن ها آسیب برسانند.

چنانچه شما به هریک از علائم و یا عوارض بالا دچار هستید ، باید به متخصص مجاری ادراری یا اورولوژیست مراجعه کرده تا درمان مناسب را دریافت کنید.

چنانچه فرد به درمان های دارویی پاسخ نداد، می توان از شیوه های متعدد درمانی دیگر بهره برد. این شیوه ها در کاهش اندازه ی پروستات موثرند.

 درمان سرطان خوش خیم پروستات با TUMT

این درمان برای انسدادهای خفیف تا متوسط ​ می تواند ​باعث کاهش حجم، فوریت، فشار و تناوب ادراری شود، اما هیچ کدام از مشکلات تخلیه ی مثانه را اصلاح نمی کند.

در این روش، رایانه های متصل به مایکروویو با ایجاد گرما بافت مربوطه را تخریب و با استفاده از خنک کننده هایی پیشابراه را حفظ می کنند. این درمان  به صورت بیهوشی است.

عوارض جانبی احتمالی شامل سوزش و درد هنگام ادرار بمدت چندین هفته است. فوریت در دفع ادرار و کاهش حجم مایع منی نیز ممکن است به وجود بیاید.

درمان سرطان خوش خیم پروستات با ‏TUNA 

این روش نیز با از بین بردن بافت پروستات جریان ادرار و علائم را بهبود می بخشد. در این روش امواج رادیویی با فرکانس بالا توسط سوزن هایی که به طور مستقیم به پروستات متصل هستند (ممکن است بیهوشی لازم باشد) بافت پروستات را تخریب می کنند.

عوارض جانبی احتمالی شامل درد، فوریت یا تکرر ادراری برای چند هفته است.

درمان سرطان خوش خیم پروستات با استنت های پروستات

در بعضی موارد، یک استنت فلزی کوچک در پیشابراه قرار داده می شود  تا گشاد شده و باز نگه داشته شود. این عمل با بیهوشی موضعی یا نخاعی و به صورت سرپایی انجام می شود.

معمولاً، استنت ها فقط برای مردانی هستند که نمی خواهند و یا نمی توانند دارو مصرف کنند- یا کسانی که تمایلی به انجام عمل جراحی ندارند.

این روش می تواند عوارض جانبی جدی داشته باشد و حتی علائم را بهبود نبخشند. در برخی موارد، فرد دچار درد هنگام ادرار یا عفونت های مکرر ادراری می شود. استنت ها گران بوده و برداشت آنها دشوار است.

گاهی اوقات ممکن است بزرگی پروستات با درمان های خانگی درمان شود. روش های درمان خانگی سرطان پروستات خوش خیم عبارتند از :

نخل بادبزنی اره ای (Saw Palmetto)

 مصرف این گیاه به درمان علائم ادراری ناشی از اندازه پروستات مانند اختلال های ادراری و مثانه بیش فعال کمک می کند. مصرف طولانی مدت این گیاه نیز بی خطر است.

 ریشه گزنه

 طبق مطالعاتی که در ژاپن انجام شده این ماده دارای ترکیبات هیدروفوبیک مانند استروئید است که منجر به مهار  بافت غشای پروستات می شود که می تواند رشد سلول های پروستات را متوقف کند.

 روغن دانه کدو تنبل

 طبق تحقیقات انجام شده روغن دانه کدو در طی سه ماه توانست علائم پروستات بزرگ شده را کاهش دهد.

عوارض سرطان پروستات خوش خیم عبارتند از:

 اختلال در تخلیه ادرار

ممکن است برای تخلیه ی ادرار به یک لوله (کاتتر) در مثانه احتیاج داشته باشید. برای رفع احتباس ادراری در برخی  مردان با پروستات بزرگ شده به عمل جراحی نیاز است.

عفونت دستگاه ادراری

ناتوانی

کامل در تخلیه ی ادرار شانس ابتلا به عفونت را افزایش می دهد. اگر عفونت های دستگاه ادراری مکررا اتفاق افتد ممکن است به جراحی برای برداشتن قسمتی از پروستات احتیاج باشد.

سنگ های مثانه

به طور کلی ناشی از ناتوانی کامل تخلیه ى مثانه است. سنگ های مثانه می تواند باعث عفونت، تحریک مثانه، خون در ادرار و انسداد جریان ادرار شود.

آسیب به مثانه

مثانه کاملا تخلیه نشده به مرور زمان باعث کشش دیواره و ضعف عضلانی آن می شود. در نتیجه عضلات دیواره ی مثانه به اندازه ی کافی منقبض نمی شوند و تخلیه ی ادرار به خوبی صورت نمی گیرد.

 آسیب به کلیه

فشار به مثانه به دلیل احتباس ادرار می تواند مستقیما باعث آسیب به کلیه ها شود یا با انتشار عفونت از مثانه به کلیه ها به آن اسیب رساند. در اکثر مردان با پروستات بزرگ شده این عوارض ایجاد نمی شود. اما احتباس ادراری حاد و آسیب به کلیه تهدید کننده ی جدی سلامت هستند. در پایان باید گفت پروستات بزرگ داشتن شانس ابتلا به سرطان پروستات را افزایش نمی دهد.

دکتر حسین کرمی متخصص اورولوژی و پروستات در تهران

شما می توانید از طریق قسمت پرسش از دکتر سوالات خود را مطرح نمایید.