آزمایش پروستات چگونه انجام میشود؟

آزمایش خون پروستات اولین آزمایشی است که برای تشخیص بیماری‌های پروستات گرفته می‌شود تا میزان آنتی‌ژن‌های خاص پروستات (PSA) را اندازه‌گیری کند.

عمده‌ترین مشکلات پروستات در مردان کمتر از 50 سال، التهاب پروستات است که پروستاتیت نامیده میشود. بزرگ شدن پروستات یا هایپرپلاسیان خوش‌خیم پروستات از دیگر مشکلات پروستات محسوب می‌شود.

علائم مشکلات پروستات

علائم مشکلات پروستات شامل مواردی از قبیل زیر است:

✅ احتباس ادراری که فرد قادر به خالی کردن مثانه نیست.

✅ ادرار مکرر که فرد 8 بار یا بیشتر در روز نیاز به دفع ادرار دارد.

✅ ناتوانی در نگه‌داشتن ادرار که ادرار فرد به‌ صورت ناگهانی خارج می‌شود.

✅ شب‌ادراری

✅ ادرار منقطع یا کم

✅ رنگ و بوی نامطبوع ادرار

✅ احساس درد پس از انزال یا در حال ادرار

مشکلات مختلف پروستات ممکن است دارای علائم یکسانی باشند. به‌ عنوان‌ مثال احساس ادرار اضطراری در فردی که مبتلا به التهاب مثانه و فردی که مبتلا به هایپرپلاسیا خوش‌خیم است، یکسان باشد.

گاهی نیز ممکن است، یک مشکل مشابه پروستات، دارای علائم مختلفی باشد. برای نمونه شاید علائم بیماری در دو آقای مبتلا به هایپرپلاسیا خوش‌خیم با یکدیگر متفاوت باشد. سرطان پروستات در مراحل اولیه در برخی افراد هیچ‌گونه علامت خاصی ندارد. از این رو انجام آزمایش‌های پزشکی و آزمایش پروستات در تشخیص بیماری، اهمیت بسزایی دارد.

تشخیص مشکلات پروستات

برای تشخیص بیماری‌های پروستات ضمن آزمایش‌های دیجیتالی DRE سؤالاتی توسط پزشک از شما پرسیده می‌شود. به‌ عنوان‌ مثال:

✔ این مشکل چه مدت است شروع‌شده و چه مدت طول کشیده است؟

✔ چه علائمی مشاهده کرده اید؟

✔ سابقه عفونت ادراری در شما وجود دارد؟

✔ چه داروهایی مصرف می‌کنید؟

✔ میزان مصرف مایعات توسط شما در طول روز چقدر است؟

✔ آیا شما الکل و کافئین مصرف می‌کند؟

✔ شما سابقه بیماری یا عمل جراحی دارید یا خیر؟

پاسخ به این سؤالات پزشک را در تشخیص و تجویز آزمایش مورد نیاز یاری می‌کند. تشخیص هایپرپلاسیا خوش‌خیم پروستات ممکن است مستلزم انجام مجموعه ای از آزمایش‌ها باشد.

آزمایش پروستات چگونه انجام میشود؟

 این آزمایش معمولاً با انجام برخی حرکات فیزیکی برای مردان بیش از 50 سال همراه است.

 آزمایش خون در سن 40 سالگی برای آن دسته از آقایانی که سابقه خانوادگی بیماری سرطان پروستات دارند، توسط سازمان بهداشت آمریکا توصیه می‌شود.

چنانچه هرگونه مشکل ادراری و یا مورد خاصی در نتیجه آزمایش باشد، آزمایش‌های دیگری برای تشخیص دقیق تجویز می‌شوند. ممکن است بیمار برای انجام هرکدام از این آزمایش‌ها مستلزم تغییر رژیم غذایی یا عدم مصرف برخی داروها باشد.

درصورتی‌که هرگونه شیئی برای آزمایش قرار باشد در داخل مقعد و مجرای ادرار قرار گیرد، پیش و پس از آزمایش به‌منظور جلوگیری از عفونت، مصرف آنتی‌بیوتیک برای فرد تجویز می‌شود.

آزمایش psa و dre

درصورتی‌که آزمایش‌های DRE و آزمایش خون PSA هرگونه اختلال و مشکلی را نشان دهند، آزمایش‌های دیگری مانند ادرار سنجی، اوروداینامیک، سیستوسکوپی، بیوپسی و آزمایش‌های تصویربرداری مانند اِم آر آی و سی‌تی‌اسکن تجویز می‌شوند.

پس از آزمایش‌ پروستات چه اتفاقی می‌افتد؟

آزمایش‌های اوروداینامیک و سیستوسکوپی تا چند ساعت پس از انجام آن، ممکن است موجب ناراحتی‌های خفیف در فرد شوند. نوشیدن آب و مایعات زیاد تا حدی باعث تخفیف در درد این ناراحتی‌ها میشود.

پزشک همچنین برای پیشگیری از ناراحتی‌های پس از آزمایش، دوش آب گرم را توصیه می کند. آزمایش تکه‌برداری پروستات موجب ایجاد درد در ناحیه بین مقعد و آلت تناسلی می‌گردد. تکه‌برداری همچنین ممکن است موجب تولید خون در ادرار و منی شود. بیمارانی که هرگونه علائم عفونت مانند درد، تب و لرز باشند باید به پزشک خود مراجعه کنند.

نتیجه آزمایش پروستات پس از چه مدت آماده می‌شود؟

نتیجه برخی آزمایش‌های ساده مانند آزمایش‌های اوروداینامیک، سیستوسکوپی معمولاً بلافاصله پس از آزمایش حاضر می‌شود. نتایج برخی آزمایش‌های دیگر مانند آزمایش خون PSA و تکه‌برداری ممکن است چندین روز به طول انجامد. پزشک ممکن است در رابطه با نتیجه آزمایش و نحوه درمان با بیمار گفتگو کند.

آیا رژیم غذایی میتواند از مشکلات پروستات پیشگیری کند؟

رژیم غذایی و مصرف برخی غذاها، تأثیر چندانی در پیشگیری از بیماری‌های پروستات ندارد.

دکتر حسین کرمی متخصص اورولوژی و پروستات در تهران

شما می توانید از طریق قسمت پرسش از دکتر سوالات خود را  مطرح نمایید.