همه چیز درباره ی مقدار نرمال پی اس ای PSA

پی اس ای پروتئینی می باشد که به وسیله ی سلول های طبیعیِ پروستات و همچنین سلول های سرطانیِ پروستات تولید می شوند. به طور طبیعی تمام مردان از مقدار PSA کمیدر خون شان برخوردارند. زیاد شدن مقدار پی اس ای (PSA) ممکنه نشانه وجود مشکلی در غده پروستات باشد، اما الزما به معنی سرطان پروستات نمی باشد.

تفاوت آزمایش PSA و PSA آزاد چیست؟

نیازمند بودن فرد به انجام هر دو آزمایش کاملا به شرایط شخصی او بستگی دارد. این همان دلیلی است که این سوال سردرگمی و بحث های بسیاری را ایجاد می کند.

PSA، پروتئینی که توسط سلول های غده پروستات تولید می شود، به دو روش در بدن گردش می کند: اول به صورت آزاد و دوم به صورت ترکیب با پروتئین های دیگر.

به PSA ای که به صورت آزاد گردش می کند PSA آزاد می گویند. آزمایش PSA آزاد درصد PSA ترکیب نشده و آزمایش PSA میزان کل PSA و PSA آزاد را می سنجد.

✅ سرطان پروستات همانند برخی وضعیت های دیگر می تواند سطوح PSA را بالا برد. این وضعیت ها شامل بزرگ شدن پروستات، التهاب پروستات و کهولت سن می شوند.

مقدار نرمال پی اس ای (psa)

در حقیقت، مطالعات نشان دادند که حدود 75 درصد مردان دارای سطوح افزایش یافته PSA، مبتلا به سرطان پروستات نبودند. پزشکان جهت تعیین ابتلا یا عدم ابتلای افراد به سرطان پروستات به روش سنتی نمونه برداری تکیه می کنند. انجام نمونه برداری به اندازه جراحی آسیب رسان نیست اما سبب ناراحتی شده و می تواند اضطراب ایجاد کند.

برخی متخصصان اورولوژی (مجاری ادرار) قبل از اینکه به فرد دارای سطوح بالای PSA نمونه برداری را پیشنهاد کنند، مقدار نرمال free – psa آزاد خون او را اندازه می گیرند. سطوح PSA کل، عددی بین 4 تا 10 نانوگرم بر میلی لیتر (ng/ml) می باشد.

تفسیر آزمایش psa  و free psa

✅ مطالعات نشان داده اند که در مردان دارای سطحی مزری و بینابینی از PSA کل و مقدار psa آزاد بالاتر از 25 درصد احتمال ابتلا به شرایطی خوش خیم بیشتر از ابتلای آنها به سرطان می باشد. به همین دلیل نیز انجام نمونه گیری غیر ضروری می گردد. مردان با PSA کل در محدوده مشابه و مقدار psa آزاد کمتر از 10 درصد نیاز به انجام نمونه برداری دارند. احتمال ابتلا به سرطان در این افراد بیشتر است. (جدول پایین را مشاهده نمایید.)

در برخی موارد، مردانی با سطح عادی PSA به سرطان مبتلا می باشند اما کم بودن مقدار psa نیاز به انجام نمونه برداری را نشان نمی دهد. در حالی که، مقادیر پایین PSA و PSA آزاد می توانند بیانگر نیاز به انجام نمونه برداری باشند. به همین دلیل است که برخی پزشکان به طور خودکار انجام هر دو آزمایش را تجویز می کنند.

در حالی که اینجواب آزمایش کلی مقدار psa نتایجی مرزی و بینابینی را نشان می دهد و یا به نظر می رسد که مقدار psa به سرعت افزایش یافته است (حتی در صورتی که اعداد پایین باشند) انجام آزمایش PSA آزاد را درخواست می کنم.

✅ بنابراین، با اینکه انجام آزمایش PSA آزاد ضروری نیست اما هنگامی که نتایج آن به همراه نتایج دیگر آزمایشات بررسی می شود می تواند تصمیم پزشک را برای انجام دادن یا ندادن نمونه برداری تغییر دهد.

ممکن است در آینده آزمایشات دیگر بتوانند به تعیین نقش داشتن بافت سرطانی یا عوامل خوش خیم در تغییرات PSA کمک کنند.

درصد احتمال ابتلا به سرطان پروستات بر اساس free psa

احتمال ابتلا به سرطان پروستات بر اساس درصد PSA آزاد در مردان با میزان کلی PSA بین 4 تا 10 نانو گرم بر میلی لیتر به شرح زیر می باشد:

دکتر حسین کرمی متخصص اورولوژی و پروستات در تهران

شما می توانید از طریق قسمت پرسش از دکتر سوالات خود را  مطرح نمایید.