انواع گرید سرطان پروستات به همراه مقدار psa

سرطان پروستات گرید ۱ تا ۴ بر اساس علائم مختلفی شناخته می شود. آیا واقعا درمان سرطان پروستات قابل موثر است؟ برای هر کدام از گریدهای سرطان پروستات چه درمانی مناسب تر است؟ 

آیا پروستات قابل درمان است؟

بله چندین روش برای درمان سرطان پروستات وجود دارد که در ادامه آمده است. برای مردان مبتلا به سرطان پروستات با خطر پایین، ممکن است درمان فوری لازم نباشد. حتی گاهاً بعضی از مردان  هرگز به درمان سرطان پروستات نیاز پیدا نمی کنند و پزشکان توصیه می کنند که بیمار تنها تحت نظر باشد.

علائم سرطان پروستات

سرطان پروستات یکی از بیماری هاییی است که کاملا بی علامت است و ممکن است به صورت اتفاقی کشف شود.  مواردی وجود دارد که پزشک را مشکوک به سرطان پروستات می کند .

زمانی که به متخصص اورولوژی مراجعه می کنید بعد از معاینه مقعدی توسط انگشت که در این حالت ممکن است قوام پروستات تغییر کند و به حالت سنگی تغییر یابد. پزشک برای تشخیص بهتر آزمایش PSA  برای شما تجویز می کند.

علائمی که در ادامه ذکر می کنیم ممکن است به همراه سرطان پروستات باشند و ممکن است این علائم وجود نداشته باشد.  در صورت مشاهده هر کدام از موارد زیر باید به پزشک خود مراجعه شود:

• ضعف یا ناپیوستگی جریان ادرار
• نیاز شدید به دفع ادرار
• تکرر ادرار (مخصوصا در هنگام شب)
• مشکل در شروع جریان ادرار
• مشکل در تخلیه کامل مثانه
• درد و سوزش در حین دفع ادرار
• وجود خون در ادرار یا منی
• درد ناحیه کمر، ران یا لگن که تسکین نمی یابد.
• تنگی نفس، احساس خستگی شدید، ضربان سریع قلب، گیجی یا رنگ پریدگی ناشی از کم خونی (آنمی)

درمان سرطان پروستات بر اساس نوع

پس از تشخیص ابتلا به سرطان پروستات، آزمایش هایی انجام می شوند تا گسترش سلول های سرطانی درون پروستات یا به دیگر اندام های بدن بررسی شود. سرطان به سه روش می تواند در بدن انتشار یابد. سرطان می تواند از محلی که شروع شده به دیگر نواحی بدن انتشار یابد.

گروه های نمره گلیسون و مقدار PSA جهت تعیین سطح سرطان به کار گرفته می شوند.

درمان سرطان پروستات بستگی به مرحله و گرید آن دارد که در ادامه به روش های درمان سرطان پروستات بر اساس سطوح مختلف اشاره می کنیم.

سرطان پروستات گرید ۱

در این مرحله سرطان فقط در پروستات یافت شده و در معاینه دیجیتال مقعد قابل تشخیص نیست. این مرحله از سرطان هنگامی یافت می شود که به دلیل افزایش سطح PSA به وسیله یک سوزن از پروستات نمونه برداری شده و یا در حین جراحی با اهداف دیگر از پروستات نمونه برداری می شود. در این مرحله سطح PSA کمتر از 10 بوده و گروه درجه گلیسون 1 می باشد. علاوه بر این موارد، امکان دارد سرطان در حین معاینه دیجیتال مقعد در نیمی از پروستات یا بخشی از آن احساس شود.

درمان سرطان پروستات گرید ۱

درمان استاندارد سرطان پروستات سطح 1 می تواند شامل موارد زیر شود:

• پروستاتکتومی رادیکال (اغلب همراه با لنف آدنکتومی): امکان دارد پس از جراحی انجام پرتو درمانی برای بیمار تجویز شود.
• پرتو درمانی داخلی به وسیله دانه های پرتو زا
• انجام آزمایش بالینی سونوگرافی متمرکز با شدت بالا
• انجام آزمایش بالینی کرایوسرجری
• مراقبت فعال: در صورت شروع سرطان، امکان دارد درمان هورمونی برای بیمار آغاز شود.

سرطان پروستات گرید ۲

در سطح 2 سرطان نسبت به سطح 1 پیشرفت کرده اما به بیرون از پروستات انتشار نیافته است. سطح 2 خود به 3 مرحله تقسیم می شود.

مرحله اول پروستات سطح ۲

سرطان فقط در پروستات یافت شده و تنها نیم یا مقدار کمتری از پروستات را درگیر کرده است. سطح PSA بین 10 و 20 قرار داشته و گروه درجه گلیسون 1 است. همچنین، امکان دارد سرطان در هر دو نیمه پروستات یافت شود.

مرحله دوم پروستات سطح ۲

سرطان فقط در پروستات یافت شده و یک یا هر دو نیمه پروستات را به خود درگیر کرده است. سطح آنتی ژن اختصاصی پروستات کمتر از 20 و گروه درجه گلیسون 2 می باشد.

مرحله سوم پروستات سطح ۲

سرطان فقط در پروستات یافت شده و یک یا هر دو نیمه پروستات را به خود درگیر کرده است. سطح آنتی ژن اختصاصی پروستات کمتر از 20 و گروه درجه گلیسون 3 یا 4 است.

درمان سرطان پروستات گرید ۲

درمان استاندارد سرطان پروستات سطح 2 می تواند شامل موارد زیر شود:
مراقبت فعال: در صورت شروع سرطان، امکان دارد درمان هورمونی برای بیمار آغاز شود.

• پروستاتکتومی رادیکال (اغلب همراه با لنف آدنکتومی): امکان دارد پس از جراحی انجام پرتو درمانی برای بیمار تجویز شود.
• پرتو درمانی خارجی: امکان دارد پس از این پرتو درمانی، درمان هورمونی نیز برای بیمار شروع شود.
• پرتو درمانی داخلی به وسیله دانه های پرتو زا
• انجام آزمایش بالینی سونوگرافی متمرکز با شدت بالا
• انجام آزمایش بالینی کرایوسرجری
• انجام آزمایش بالینی پرتو درمانی با اشعه پروتون
• انجام آزمایش بالینی درمان فتودینامیک
• انجام آزمایش بالینی درمان های جدید که از جمله آن ها می توان به هورمون درمانی پس از پروستاتکتومی رادیکال اشاره کرد.

سرطان پروستات گرید ۳

سطح 3 به سه مرحله تقسیم می شود.

مرحله اول پروستات سطح ۳

سرطان فقط در پروستات یافت شده و یک یا هر دو نیمه پروستات را به خود درگیر کرده است. سطح آنتی ژن اختصاصی پروستات حداقل 20 و گروه درجه گلیسون 1، 2، 3 یا 4 می باشد.

مرحله دوم پروستات سطح ۳

سرطان از پروستات به غدد وزیکول سمینال یا بافت ها و اندام های مجاور انتشار یافته که از جمله آن ها می توان به مقعد، مثانه و دیواره لگن اشاره کرد. گروه درجه گلیسون 1، 2، 3 یا 4 بوده و سطح آنتی ژن اختصاصی پروستات می تواند هر مقداری باشد.

مرحله سوم پروستات سطح ۳

سرطان در یک یا هر دو نیمه پروستات یافت شده و امکان دارد به غدد وزیکول سمینال یا بافت ها و اندام های مجاور انتشار یافته باشد. از جمله این موارد می توان به مقعد، مثانه و دیواره لگن اشاره کرد. گروه درجه گلیسون 1، 2، 3 یا 4 بوده و سطح آنتی ژن اختصاصی پروستات می تواند هر مقداری باشد.

درمان سرطان پروستات گرید ۳

درمان استاندارد سرطان پروستات سطح 3 می تواند شامل موارد زیر شود:

• پرتو درمانی خارجی: امکان دارد پس از این پرتو درمانی، درمان هورمونی نیز برای بیمار شروع شود.
• پروستاتکتومی رادیکال (اغلب همراه با لنف آدنکتومی): امکان دارد پس از جراحی انجام پرتو درمانی برای بیمار تجویز شود.

مراقبت فعال: در صورت شروع سرطان، امکان دارد درمان هورمونی برای بیمار آغاز شود.

موارد درمانی جهت کنترل سرطان های محدود به پروستات و کاهش علائم ادراری می توانند شامل موارد زیر شوند:

• پرتو درمانی خارجی
• پرتو درمانی داخلی به وسیله دانه های پرتو زا
• هورمون درمانی
• برش پروستات از طریق میزراه (TURP)
• انجام آزمایش بالینی انواع جدید روش های پرتو درمانی
• انجام آزمایش بالینی کرایوسرجری

سرطان پروستات گرید ۴ یا بدخیم

سرطان پروستات بدخیم به دو مرحله تقسیم می شود.

مرحله اول سرطان پروستات ۴

سرطان در یک یا هر دو نیمه پروستات یافت شده و امکان دارد به غدد وزیکول سمینال یا بافت ها و اندام های مجاور انتشار یافته باشد. از جمله این موارد می توان به مقعد، مثانه و دیواره لگن اشاره کرد. سرطان به گره های لنفی مجاور انتشار یافته است. گروه درجه گلیسون 1، 2، 3، 4 یا 5 بوده و سطح آنتی ژن اختصاصی پروستات می تواند هر مقداری باشد.

مرحله دوم سرطان پروستات ۴

سرطان به دیگر بخش های بدن از جمله استخوان ها و گره های لنفی دور انتشار یافته است.

درمان سرطان پروستات گرید ۴

درمان استاندارد سرطان پروستات سطح 4 می تواند شامل موارد زیر شود:

• هورمون درمانی
• هورمون درمانی به همراه شیمی درمانی
• درمان با دارو های بی فسفونات
• پرتو درمانی خارجی: امکان دارد پس از این پرتو درمانی، درمان هورمونی نیز برای بیمار شروع شود.
• پرتو درمانی با تابش امواج آلفا
• انجام آزمایش بالینی پروستاتکتومی رادیکال به همراه ارکیکتومی

سرطان پروستات و مقدار PSA

 زمانی که پزشک مشکوک به سرطان پروستات است بهترین و قطعی ترین روش برای تشخیص سرطان پروستات نمونه برداری از پروستات است که تحت گاید MRI یا سونوگرافی 12 نمونه از مناطق مشکوک برداشته می شود و جواب پاتولوژی مشخص می کند نمره گلیسون یا گرید غده سرطانی چند است.

گروه های نمره گلیسون و مقدار PSA جهت تعیین مرحله سرطان به کار گرفته می شوند. سطح سرطان بر اساس نتایج آزمایش های تشخیصی و گروه گلیسون تعیین می شود. از جمله این آزمایش ها می توان به آزمایش سنجش آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) اشاره کرد. نمونه های بافتی برداشته شده در حین فرایند بیوپسی (نمونه برداری) جهت تعیین نمره گلیسون استفاده می شوند. نمره گلیسون عددی از 2 تا 10 است. این عدد بیان می کند که ظاهر سلول های سرطانی در زیر میکروسکوپ چه مقدار با سلول های طبیعی تفاوت داشته و احتمال انتشار یافتن تومور چقدر است.

هر چه عدد این مقیاس پایین تر باشد، سلول های سرطانی ظاهری شبیه تر به سلول های طبیعی داشته و سرعت رشد و انتشار آن ها کم تر است.

درجه بندی گلیسون

گروه درجه گلیسون به عدد گلیسون بستگی دارد.

• گرید 1: افراد دارای نمره گلیسون 6 یا کمتر در این دسته جای می گیرند.
• گرید2 و 3: افراد دارای نمره گلیسون 7 در این دسته جای می گیرند.
• گرید 4: افراد دارای نمره گلیسون 8 در این دسته جای می گیرند.
• گرید 5: افراد دارای نمره گلیسون 9 یا 10 در این دسته جای می گیرند.

هر چقدر عدد گرید سرطان پروستات کمتر باشد سرعت تکثیر و رشد سرطان کمتر بوده و کم خطر می باشد. گرید 1 کمتر است و گرید 2 به پروستات خوش خیم نزدیک تر است و هر چه به گرید 5 نزدیک شویم سرعت تکثیر سرطان بالاتر می رود.

زمانی که جواب پاتولوژی می آید بر اساس دو منطقه مجزا بررسی می شود. مثلا می گویند گرید 2 و 3 در این ناحیه بیشتر است و یاگرید 3 و 4 در ناحیه دیگر بالا تر است. اگر مجموع اعداد در خروجی پاتولوژی زیر 6 باشد کم خطر است. بین 6 تا 7 باشد سطح پروستات متوسط است، بالای 8 و 9 پروستات بدخیم بوده و خطرناک است.

آزمایش PSA سطح آنتی ژن اختصاصی پروستات را در خون سنجش می کند. PSA ماده ای است که توسط پروستات ساخته شده و در مردان مبتلا به سرطان مقدار آن در خون بالا می رود.

    دکتر حسین کرمی متخصص پروستات در تهران

            شما می توانید از طریق قسمت پرسش از دکتر سوالات خود را مطرح نمایید.